Nếu có dịp ghé thăm các bản làng yên bình, thơ mộng tại Sa Pa, những ai đam mê phiêu lưu, trekking không nên bỏ qua kỳ quan thiên nhiên mang tên hang Tả Phìn. Không hào nhoáng, tráng lệ như nhiều danh lam thắng cảnh khác, hang động này thu hút du khách bởi vẻ đẹp hoang sơ, huyền ảo của các nhũ thạch được khéo léo “chạm khắc” từ bàn tay tạo hóa. Hãy cùng Sun World khám phá những trải nghiệm và kinh nghiệm khám phá động Tả Phìn thông qua bài viết dưới đây.
Hang Tả Phìn ở đâu?
Hang Tả Phìn tọa lạc tại thôn Sả Séng, xã Tả Phìn, thị xã Sa Pa, tỉnh Lào Cai, cách trung tâm thị xã khoảng 12km về hướng Đông Bắc. Thạch động nằm sâu bên trong ngọn núi đá vôi thuộc bản Tả Phìn, xung quanh có cụm đồng bào dân tộc Dao – H’Mông (chủ yếu là người Dao đỏ) sinh sống lâu đời và tạo nên bản sắc văn hóa riêng.
Nguồn gốc và Ý nghĩa tên gọi của hang Tả Phìn
Từ nhiều thế kỷ trước, tổ tiên người Dao đỏ đã vượt qua nhiều chông gai, trắc trở để thiên di từ phương Bắc xa xôi đến vùng cao Tây Bắc Việt Nam, nhất là tập trung tại bản Tả Phìn Sa Pa. Trong phương ngữ của người đồng bào, Tả Phìn mang ý nghĩa là một “bãi rộng bằng phẳng” và phần nào cho thấy địa thế của bản làng. Đây là vùng đất được bao bọc bởi các dãy núi nhấp nhô, rừng xanh thăm thẳm nhưng trung tâm lại là thung lũng trù phú với những cánh đồng lúa bát ngát.
Từ lâu, cư dân bản địa đã phát hiện ra một hang động nhũ thạch tự nhiên nằm trên mạn sườn phía Đông Nam của ngọn núi đá vôi Trị San Kỳ cao 1.792m thuộc dãy Hoàng Liên Sơn. Cái tên Trị San Kỳ vốn có nghĩa là “núi đồi đằng sau” – tức ám chỉ vị trí của ngọn núi nằm sau bản làng của người Dao đỏ. Mãi về sau, người dân đã gọi hang động này theo tên của bản Tả Phìn như một dấu ấn đặc trưng của đồng bào dân tộc.
Tìm hiểu sự kiện lịch sử quan trọng gắn liền với hang Tả Phìn
Hang Tả Phìn không chỉ là món quà tuyệt tác của mẹ thiên nhiên mà còn là “chứng nhân” lịch sử của thời kỳ chiến tranh đau thương, mất mát nhưng cũng rất đỗi tự hào của dân tộc. Với vị trí địa lý thuận lợi, nằm sâu trong hốc núi đá hiểm trở, khó tìm, hang động đã trở thành cứ điểm lý tưởng của quân cách mạng và là nơi cất giấu súng ống, đạn dược. Một số sự kiện lịch sử quan trọng gắn liền với hang đá Tả Phìn có thể kể đến như:
| Thời điểm | Sự kiện/Hoạt động |
| Tháng 11/1950 | Bọn phỉ (dạng tội phạm sử dụng bạo lực để cướp bóc, quấy phá tại địa phương) dùng hang Tả Phìn để cất giấu vũ khí, lương thảo do quân Pháp tiếp viện. |
| Tháng 5/1955 | Quân cách mạng kết thúc chiến dịch tiễu phỉ ở Lào Cai, buộc bọn phỉ phải rút khỏi hang Tả Phìn và trốn vào rừng. |
| Tháng 2/1979 | Hang Tả Phìn trở thành nơi sơ tán của tộc người Dao đỏ, nuôi giấu cán bộ chiến sĩ, cất giữ vũ khí, lương thực trong chiến tranh biên giới phía Bắc. |
Đặc biệt, với giá trị lịch sử và nét đẹp huyền bí, hang Tả Phìn vinh dự được Bộ Văn hóa, Thể thao và Du lịch xếp hạng Di tích quốc gia danh lam thắng cảnh theo Quyết định số 5388/QĐ-BVHTTDL ngày 29/12/2017.
Hướng dẫn cách di chuyển đến động Tả Phìn
Từ trung tâm thị xã Sa Pa, du khách di chuyển theo tuyến đường đèo Quốc lộ 4D và hướng về bản Tả Phìn. Khi đã đến trụ sở UBND xã Tả Phìn, bạn chỉ cần đi về dãy núi đá vôi Trị San Kỳ thêm 1km theo hướng Bắc để đến được lối vào hang động. Vì đường đến hang Tả Phìn là đường đất hẹp, phải băng qua các đoạn rừng rậm rạp, do đó, bạn nên lựa chọn xe máy để thuận tiện di chuyển, đồng thời có thể khám phá nhiều địa danh khác tại đây. Phương tiện này có các ưu và nhược điểm như sau:
-
- Ưu điểm: Phù hợp với dân mê “phượt” và yêu thích chinh phục các cung đường đèo tại Sa Pa, có thể dừng chân ngắm cảnh và check-in dọc đường.
- Nhược điểm: Không phù hợp với đoàn đông người có dẫn theo trẻ em, người lớn tuổi, những du khách không vững tay lái nên thuê xe ôm để đảm bảo an toàn.
|
Do đặc thù về cung đường di chuyển và một số hạn chế tại bản làng vùng cao, bạn nên lưu ý một số vấn đề sau đây để chuẩn bị tốt cho chuyến tham quan hang Tả Phìn bằng xe máy cá nhân hoặc xe máy thuê. Cụ thể:
- Đổ xăng đầy bình: Xung quanh bản Tả Phìn hầu như không có các trạm xăng dầu lớn (có thể có một số sạp hàng bán xăng nhỏ lẻ theo dạng bình chứa). Vì thế, bạn nên đổ xăng đầy bình tại thị xã Sa Pa trước khi xuất phát để không làm gián đoạn hành trình.
- Kiểm tra phương tiện di chuyển trước khi xuất phát: Vì xe di chuyển chủ yếu trên đường đèo dốc và đường đất hẹp gồ ghề, bạn cần kiểm tra kỹ phương tiện, đảm bảo xe hoạt động tốt, lốp xe có độ bám đường cao, phanh nhạy.
- Không mang theo nhiều đồ đạc cồng kềnh: Do không gian xe máy khá hạn hẹp, bạn chỉ nên mang theo các vật dụng cá nhân cần thiết dựa trên lịch trình du lịch của bản thân. Ngoài ra, trọng lượng hành lý gọn nhẹ cũng giúp bạn dễ dàng leo dốc hoặc đổ đèo bằng xe máy.
5 trải nghiệm không nên bỏ qua khi khám phá hang đá Tả Phìn
Khi ghé thăm hang Tả Phìn, du khách sẽ có nhiều trải nghiệm thú vị với những lối đi quanh co, vách đá mấp mô, thạch nhũ mang vẻ đẹp nguyên thủy và những vết tích lịch sử nhuốm màu thời gian.
Khám phá lối vào hẹp – mở ra một kỳ quan thiên nhiên
Vừa bước chân đến lối vào hang đá Tả Phìn, du khách sẽ nhìn thấy một cửa hang nhỏ hình chữ nhật được tạo nên từ vết nứt tự nhiên trên núi đá vôi, dẫn dắt con người đến với một danh lam thắng cảnh giữa đại ngàn Hoàng Liên rộng lớn. Cửa động Tả Phìn có chiều cao khoảng 5m, chiều rộng khoảng 3m, từ ngoài nhìn vào chỉ thấy một mảnh tối tăm sâu hút, thôi thúc sự tò mò của những con người ưa thích phiêu lưu, tìm tòi.
Xung quanh lối vào hang đá thường có những người phụ nữ Dao đỏ trong bộ trang phục truyền thống duyên dáng hay những em bé thơ ngây người đồng bào sẵn lòng đón tiếp khách tham quan đến với điểm du lịch nổi tiếng của bản làng. Khi bước vào hang Tả Phìn, du khách cần men theo những bậc tam cấp bằng đá thô sơ dẫn xuyên xuống lòng núi Trị San Kỳ. Thông thường, không khí trong động khá ẩm thấp khiến đường đi trở nên trơn trượt, do vậy, bạn nên di chuyển cẩn thận và chú ý quan sát để tránh vấp ngã.
Chinh phục hành trình hơn 30m với nhiều ngã chúc xuống lòng đất
Bắt đầu chuyến khám phá hang Tả Phìn, du khách trước hết cần chinh phục đoạn đường gập ghềnh, khúc khuỷu dài khoảng 30m từ bàn thờ Sơn Thần ở cửa hàng dẫn đến một hang động nằm sâu bên trong. Ngày trước, càng đi sâu vào đoạn hang đá này, bạn sẽ càng cảm nhận được bóng tối bủa quanh khi ánh sáng bên ngoài dần dần khuất bóng. Hiện nay, chính quyền địa phương đã cho bố trí thêm hệ thống đèn thắp sáng, giúp du khách dễ dàng di chuyển hơn trong hang động tăm tối.
Dù chỉ dài khoảng 30m nhưng đoạn hang đầu tiên sẽ giúp du khách trải nghiệm sâu sắc cái lạnh của hang đá vôi phả vào bầu không khí ẩm ướt. Trên hành trình này, bạn cần vượt qua những bậc tam cấp trơn trượt, khúc suối nhỏ rì rào hay những cầu thang gỗ đơn sơ. Không gian trong động Tả Phìn yên lặng và tĩnh mịch đến mức du khách có thể lắng nghe rõ ràng âm thanh va đập tí tách của những tia nước và tiếng bước chân, hơi thở của những người bạn đồng hành.
Bên cạnh đó, đường vào hang như dẫn dắt du khách vào cuộc phiêu lưu đến với một địa đạo dưới lòng đất, lúc phải bám vào tai đá để lên xuống những đoạn dốc đứng, cheo leo, lúc lại phải khom lưng, cúi người để đi qua những khe đá hẹp. Trên đường đi, bạn cũng sẽ bắt gặp nhiều ngả chúc xuống lòng đất mà chỉ có một người chui lọt, có ngả nối liền với nhau như giao thông hào, có ngả lại dẫn đến một vùng hang hoang sơ và bí ẩn.
Trekking lối đi ngoằn ngoèo
Sau khi chinh phục khoảng 30m đường vào hang Tả Phìn, du khách yêu thích vận động có thể trải nghiệm trekking những lối đi ngoằn ngoèo trải dài khắp hang động. Những đoạn hang lúc lên lúc xuống sẽ đưa bạn đi từ bất ngờ này sang đến bất ngờ khác. Đó có thể là vách đá phình to như người mẹ đang âu yếm trẻ thơ, những dãy cột nhà trắng phớt buông xuống từ nóc hang đá vôi, những mảng tường nham thạch xù xì hệt như đám san hô dưới đáy biển hay vỏ quả mâm xôi khổng lồ.
Khi trekking hang Tả Phìn, có một số đoạn hang đá nhỏ hẹp đến mức chỉ những ai có thể hình thấp bé mới có thể luồn lách qua được. Nếu có dịp đi sâu vào trong lòng hang, du khách sẽ gặp một tảng đá lớn nằm nghiêng in hằn dấu chân gà bới, ngay chóp đá bên phải tồn tại một vết lõm sâu như móng ngựa mạnh mẽ đạp lên. Những vết tích kỳ lạ đã để lại cho hậu thế nhiều băn khoăn, trăn trở về sự huyền ảo của hang Tả Phìn. Một số lời truyền miệng dân gian còn cho rằng thạch động này rộng miên man và không bao giờ tìm thấy đáy.
Check-in cực mãn nhãn với nhũ đá lung linh huyền ảo
Nơi rộng nhất trong lòng hang Tả Phìn sở hữu mái vòm cao đến 8m, tạo điều kiện cho các thạch nhũ rũ xuống tạo thành khối đá nhấp nhô, uốn lượn với nhiều hình thù đan xen mà không hề có sự sắp đặt từ trước. Xung quanh hang động phân bố dày đặc những chuông đá, rèm đá, thác đá, măng đá, cột đá… được tạc tạo cầu kỳ, tinh xảo, long lanh ánh xanh ngọc bích. Ở những chóp mũi đá, đôi khi lại văng vẳng nhịp nhỏ giọt của nước mưa, nước suối, tạo nên khúc nhạc thánh thót trong không gian hư ảo của hang Tả Phìn.
Sẽ thiếu sót nếu những tín đồ đam mê “sống ảo” không chụp ảnh check-in cùng kỳ quan thạch nhũ độc đáo được hình thành từ quá trình hòa tan đá vôi kéo dài hàng trăm triệu năm. Mặc dù ánh sáng trong hang động không tốt nhưng lại vô tình lại cho ra những bức ảnh kỳ ảo và sống động tại một trong những danh lam thắng cảnh cấp quốc gia. Trên hết, bạn nên tận dụng những góc ảnh có nhũ đá nhỏ xuống thành rèm, thành thác để có được những khung hình lung linh, rực rỡ, ghi lại kỷ niệm khó quên trong chuyến khám phá hang Tả Phìn.
Chiêm ngưỡng vách đá chữ Pháp phủ bụi thời gian
Đối diện với tảng đá lớn in dấu chân gà, móng ngựa trong hang Tả Phìn là một vách đá dựng đứng khắc những chữ viết tiếng Pháp bằng vật cứng. Dù đã trải qua sự bào mòn của khí hậu, thời tiết nhưng những dòng chữ này vẫn hiện lên rõ ràng, cho thấy thời kỳ kháng chiến hào hùng của tộc người bản địa nói riêng và quân dân Lào Cai nói chung. Bởi lẽ đó, hang Tả Phìn mang đến những bằng chứng khảo cổ học quý giá, thu hút giới học thuật hoặc những du khách mong muốn tìm hiểu về lịch sử dân tộc.
Chạm tay vào những hình khắc chữ viết tiếng Pháp phủ bụi thời gian, bạn có thể cảm nhận được dòng chảy biến thiên của lịch sử. Đó có thể là công cuộc tiễu trừ thổ phỉ của quân cách mạng tại vùng cao Tây Bắc trong những năm 50 của thế kỷ trước hay cuộc chiến tranh bảo vệ biên giới Việt – Trung khốc liệt năm 1979. Hiện tại, vẫn chưa có tài liệu nghiên cứu nào cho biết nguồn gốc của những dòng chữ này, tạo nên một mật mã bí ẩn giữa vùng rừng núi hoang vu của bản làng Tả Phìn xinh đẹp.
6 kinh nghiệm nên biết khi khám phá hang Tả Phìn
Để giúp du khách có hành trình tham quan hang Tả Phìn trọn vẹn, Sun World xin chia sẻ một số kinh nghiệm thực tế sau đây.
Khám phá hang Tả Phìn trước buổi chiều tà
Thời điểm tốt nhất để khám phá hang Tả Phìn là từ 8h00 sáng đến 16h00 chiều (thông thường thời gian trải nghiệm kéo dài khoảng 20 – 30 phút). Bạn nên rời khỏi động đá trước khi hoàng hôn buông xuống vì càng về đêm, nhiệt độ trong hang càng giảm thấp cũng như khó xác định phương hướng để tìm được cửa ra. Bên cạnh đó, nếu chọn nơi lưu trú tại thị xã Sa Pa, du khách nên tranh thủ về trước khi mặt trời hoàn toàn khuất dạng vì di chuyển trên đường đèo vào ban đêm khá nguy hiểm.
Lựa chọn trang phục tối màu – dễ di chuyển
Hang Tả Phìn có những góc động hẹp phải leo trèo chật vật, cúi thấp người hoặc bò trườn để đi vào sâu hơn, vì vậy, bạn nên chọn những bộ trang phục dễ vận động, di chuyển khi ghé thăm nơi đây. Chẳng hạn, du khách có thể kết hợp đơn giản một chiếc áo thun mỏng nhẹ, quần kaki dài, áo khoác chống ẩm và một đôi giày thể thao đế bằng. Ngoài ra, do trong hang thường có dòng suối nhỏ vắt ngang khiến nhiều đoạn đường ẩm ướt, bùn lầy, bạn nên ưu tiên chọn những gam màu tối như đen, nâu, xám… để tránh làm bẩn quần áo, giày dép.
Thuê người dân tộc địa phương hướng dẫn nếu có nhu cầu
Để khám phá trọn vẹn những cung đường lắt léo, quanh co bên trong hang Tả Phìn, du khách nên cân nhắc thuê người dân tộc địa phương dẫn đường với mức giá thương lượng. Bạn có thể thuê những người dân sinh sống trong bản Tả Phìn hoặc những người phụ nữ, em bé người Dao đỏ thường tập trung bán hàng quanh cửa vào hang động. Nhờ vậy, bạn sẽ không bỏ lỡ những ngả hang cheo leo, đầy tính thách thức hay những khối thạch nhũ đẹp đến nao lòng mà ít người biết.
Mặt khác, việc đồng hành cùng những bô lão cao niên dày dặn kinh nghiệm cũng giúp bạn có cơ hội lắng nghe những câu chuyện lịch sử liên quan đến hang Tả Phìn. Đến nay, những tấm gương chiến sĩ bất khuất vẫn đọng lại trong tâm hồn của người dân vùng cao và không thôi nhắc nhở về tình yêu thương đối với đất nước, con người Việt Nam.
Chuẩn bị đèn pin đội đầu khi khám phá hang Tả Phìn
Mặc dù hang Tả Phìn đã được bố trí hệ thống đèn hiện đại nhưng cường độ chiếu sáng vẫn còn khá hạn chế, nhất là những đoạn hang đá chật hẹp và khó nối đường dây điện. Mặt khác, du khách cần trả chi phí tiền điện thắp sáng cho hang động, dao động khoảng 10.000 VNĐ/người hoặc 50.000 VNĐ/đoàn (có thể thay đổi tùy số lượng người trong đoàn).
Vì lý do trên, bạn nên chuẩn bị sẵn đèn pin đội đầu khi tham quan hang Tả Phìn để quan sát đường đi tốt hơn và chiêm ngắm được nhiều ngóc ngách trong động đá. Trường hợp không kịp chuẩn bị sẵn, bạn cũng có thể thuê đèn pin cầm tay tại cửa vào với giá khoảng 10.000 – 20.000 VNĐ/chiếc.
Mang theo nước để tránh mất sức
Tuy hành trình khám phá hang Tả Phìn thường không kéo dài quá 30 phút nhưng vẫn có thể khiến du khách tiêu hao một lượng thể lực đáng kể. Vì vậy, bạn nên mang theo một bình nước khoảng 500ml để tránh mất sức dọc đường. Nếu may mắn hơn, du khách có thể bắt gặp những thác suối nhỏ trong veo chảy dọc theo những khối thạch nhũ (thường xuất hiện vào mùa mưa từ tháng 5 đến 11 hằng năm). Lúc này, bạn có thể hỏi thăm người dân xung quanh về chất lượng nguồn nước và uống thử dòng suối mát lành ngay trong hang động.
Không phá hoại thạch nhũ trong hang động
Thạch nhũ trong hang Tả Phìn là kỳ quan hiếm thấy được thiên nhiên ban tặng cho ngọn núi đá vôi thuộc đại ngàn Hoàng Liên mênh mông, hùng vĩ. Những khối đá này mang kết cấu của những tinh thể calcit nên rất nhạy cảm với những can thiệp tiêu cực của con người. Những hành động như dẫm đạp, uốn nắn có thể khiến thạch nhũ tinh luyện qua hàng triệu năm bỗng chốc bị gãy vỡ. Vì thế, mỗi du khách cần có ý thức tránh động chạm trực tiếp đến thạch nhũ để góp phần bảo tồn di tích quốc gia hang Tả Phìn.
Không lộng lẫy như động Phong Nha hay rộng lớn như hang Sơn Đoòng, song hang Tả Phìn vẫn là một kỳ quan hoang sơ được nhiều người yêu mến khi ghé thăm bản làng của người Dao đỏ. Tạm rời xa khu đô thị phồn hoa, du khách sẽ được tìm về với những vách đá sần sùi, dòng suối hiền hòa hay những thạch nhũ lấp lánh ánh xanh ngọc bích. Nếu đang có kế hoạch du lịch Sa Pa trong thời gian tới, đừng bỏ qua địa danh này cũng như khám phá thêm những trải nghiệm độc đáo tại Sun World Fansipan Legend bạn nhé!
![[REVIEW] Trải nghiệm cáp treo Fansipan trong 1 ngày](https://fansipanlegend.sunworld.vn/wp-content/uploads/2020/05/image8-2-300x227.png)
Leave a Reply